Gebruik van een kaartspel de kaarten aas, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 en 9.
De aas heeft waarde 1, de rest spreekt voor zich.
Vraag een vrijwilliger om willekeurig 5 kaarten uit de stapel te kiezen en ze open naast elkaar op een rij te leggen.
In ons voorbeeld (zie hieronder) kiest de vrijwilliger klaveren 2, harten aas, ruiten acht, schoppen 8 en harten 5.
Nu zoek jij één kaart uit de stapel en leg je ze bedekt boven de rij. Laat voldoende plaats zodat er tussen jouw kaart en de rij van 5 kaarten nog plaats is voor 3 rijen.
Vervolgens moet onze vrijwilliger nog 3 rijen leggen en hiervoor volgend principe toepassen: hij telt de waarde van twee, in een rij naast elkaar liggende, kaarten op.
Is de uitkomst groter dan of gelijk aan 10, dan telt hij de cijfers van de som weer bij elkaar op (bijvoorbeeld 8 + 6 = 14, 1 + 4 = 5).
Uit de kaartenstapel zoekt hij een kaart met deze waarde en legt ze midden boven de twee opgetelde kaarten.
Zo bekomt hij een tweede rij met 4 kaarten (2+1=3, 1+8=9, 8+8=16=7, 8+5=13=4), een derde rij met 3 kaarten (3+9=12=3, 9+7=16=7, 7+4=11=2) en een vierde rij met 2 kaarten (3+7=10=1, 7+2=9).
Tenslotte draai jij de door jou gekozen kaart om en wat blijkt nu: jouw kaart past perfect in het systeem, ze is namelijk gelijk aan de som van de twee kaarten van de 4de rij (1+9=10=1).
De wiskundige uitleg
Deze truc steunt op het principe van de driehoek van Pascal (zie figuur hiernaast).
De driehoek van Pascal bestaat uit verschillende rijen. De bovenste rij (die met 1 element) is rij 0 (in de informatica begint men dikwijls te tellen vanaf 0), die daaronder is rij 1, daaronder rij 2, enz.
Elke rij heeft een aantal elementen, genummerd van links naar rechts, alweer te beginnen met 0.
We zullen niet dieper ingaan op de term binomiaalcoëfficiënt (een coëfficiënt die de rij en de plaats van het element in de rij voorstelt), maar ons beperken tot enkele eigenschappen van de driehoek, zoals:
- De som van alle elementen in de n-de rij is gelijk aan 2 ^ n (vb: de 3de rij heeft 4 elementen: 1, 3, 3 en 1. De som van deze elementen is 8 en 2 ^ 3 = 8).
- Wanneer je alle oneven cijfers inkleurt, bekom je een driehoek van Sierpinski (zie pagina over
fractals).
- Elk element is gelijk aan de som van de twee bovenliggende elementen.